21 Δεκ 2010

Ψάχνοντας ένα κείμενο ...


Έξω έχει και πάλι αρχίσει να βρέχει. Τις προάλλες μας χιόνισε. Όμορφα πράγματα. Χειμωνιάτικη ομορφιά. Η φύση συνθέτει σιγά σιγά το σκηνικό που ταιριάζει στις εικόνες που εμείς στην Ελλάδα έχουμε για τα Χριστούγεννα. Την ίδια στιγμή εγώ ψάχνω για τις ανάγκες ενός περιοδικού μέσα σε δεκάδες πατερικά και εκκλησιαστικά κείμενα να βρω κάτι να με συγκινήσει. Να με αγγίξει. Όσο και αν σας φαίνεται υπερβολικό ή σοκαριστικό δεν βρήκα. Όχι ότι δεν υπάρχει. Σίγουρα υπάρχει. Αλλά στα κείμενα που είχα άμεση πρόσβαση δυσκολεύτηκα αφάνταστα. Κάτι λέει αυτό για ένα άνθρωπο του σήμερα. Εαν κατεβάσω μια ολόκληρη βιβλιοθήκη σαφέστατα έχω ν΄ανακαλύψω μεγάλο πλούτο και θησαυρό. Αλλά θέλει πολύ δουλειά και δεν ξέρω αν οι άνθρωποι στις μέρες μας μπορούν να κάνουν όλη αυτή την διαδικασία και εργασία. Ο κόσμος, οι άνθρωποι θέλουν κάτι άμεσο, να μιλάει στο τώρα της ζωής τους και των προβλημάτων τους. Και εμείς ή κάποιοι από εμάς τους είπαν ότι αρκεί να ανοίξεις μια σελίδα από ένα πατερικό κείμενο, είναι όλα εκεί. Δεν είναι όμως έτσι. Και το ξέρουμε όλοι μας.

Τα επιχειρήματα, τα παραδείγματα, τα πλαίσια του ρητορικού λόγου, όλα μιας άλλης εποχής. Δεν μιλάω για την ουσία του κειμένου αλλά για το όχημα του λόγου. Απευθύνονται σ΄ ένα άλλο άνθρωπο με άλλες παραστάσεις, με άλλη παιδεία, με άλλη εν γένει πραγματικότητα.

Δεν θα υπήρχε απογοήτευση αν δεν μεγάλωνα και εγώ όπως τόσοι άλλοι αδελφοί μου, μέσα σε μια κατήχηση που μας έλεγε ότι όλα, τα πάντα μπορούμε να τα βρούμε στους πατέρες και τα εκκλησιαστικά κείμενα. Ότι όλα είναι απαντημένα.

Δεν είναι όμως έτσι. Γιατί τούτο αυτομάτως θα καταργούσε την εκκλησία ως Σώμα Χριστού και χώρο του Παρακλήτου. Δεν είναι κακό να μην τα έχουν πει όλα. Να μην τα έχουν ερμηνεύσει όλα. Να κάνουν και λάθη ενίοτε. Λάθος είναι να περιορίζουμε το Άγιον Πνεύμα, την Χάρι, στο 3- 4 αιώνα. Να καταργούμε την επικαιρότητα και δυναμικότητα της εκκλησίας ως σώμα που θεολογεί.

Τους περισσότερους ανθρώπους δεν τους ακουμπά πλέον η γλώσσα της θεολογίας. Των πατερικών και εκκλησιαστικών κειμένων. Δεν είναι παράξενο. Γράφτηκαν μια άλλη εποχή, απευθυνόντουσαν σε άλλο άνθρωπο, σε τελείως διαφορετικό ανθρωπολογικό και κοσμολογικό μοντέλο. Άλλες κοινωνίες. Άλλο κόσμο. Δεν είναι κακό αυτό. Δεν μειώνει την αξία των κειμένων, αρκεί απλά να το καταλάβουμε. Να κατανοήσουμε ότι η αξία των Πατερικών κειμένων του παρελθόντος δεν είναι στην μορφή και δομή αλλά στο βίωμα, στην εμπειρία που αυτά κρύβουν βαθιά πίσω από τις λέξεις. Οι λέξεις άλλωστε είναι είδωλα που δεν βαθαίνουν στην αλήθεια των πραγμάτων.

Δύσκολο να το αποδεχθούν κάποιοι αδελφοί μας. Είναι τόσες οι ανάγκες τους ψυχισμού μας, που δεν αντέχουν. Το εγώ θέλει βεβαιότητες. Απολυτότητες και τσιτάτα. Έτοιμες συνταγές ζωής.

Τούτο όμως στην πραγματική ζωή και όχι στη φαντασιακή δεν υπάρχει. Εδώ ζούμε στην αναζήτηση, στο ρίσκο, στο αβέβαιο, στο μήπως και το ίσως, στο έτσι και το αλλιώς. Σχοινοβατούμε. Παλεύουμε και αγωνιζόμαστε. Η κοινωνία με το μυστήριο του Θεού είναι σχέση και κάθε σχέση έχει ρίσκα.

Πρέπει να υπάρξουμε και πάλι ως εκκλησία που θα θεολογεί. Που θα βάζει το καινούργιο κρασί σε καινούργια ασκιά. Να μιλήσουμε την γλώσσα του τώρα χωρίς να απορρίψουμε την εμπειρία του χθες.

π. Λίβυος

17 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Πολύ Ενδιαφέρον.

Σοφία Κου είπε...

ΝΑ ΑΓΙΑΣΕΙ ΤΟ ΣΤΟΜΑ ΣΟΥ, ΠΑΠΑ ΜΟΥ!!!

ΚΑΙ ΤΑ ΧΕΡΑΚΙΑ ΣΟΥ ΠΟΥ ΤΟ ΓΡΑΨΑΝ,

ΚΙ Η ΚΑΡΔΟΥΛΑ ΣΟΥ

ΠΟΥ ΑΦΟΥΓΚΡΆΖΕΤΑΙ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΑ,
και ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤΗΤΑ

με ΤΙΣ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΤΗΣ!!!!!

Ανώνυμος είπε...

Πρεπει να απεξαρτοποιηθουμε απο την εκκλησια, και να αφομοιωσουμε τη γνωση. Μονο η γνωση εξυψωνει τον ανθρωπο και τη ψυχη του.

Ανώνυμος είπε...

Μπορειτε να αναφερετε ενα παραδειγμα΄σε τι τα πατερικα κειμενα δεν ειναι επικαιρα


ευχαριστω

ΕΛΕΝΑ είπε...

Και το παλιό κρασί τί θα το κάνουμε?

π. ΛίΒυος είπε...

@Ανώνυμος
@Σοφία Κου
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. Μου δίνετε δύναμη και κουράγιο.


@Εν αρχή ην ο ήχος
Δεν είναι ανάγκη να φύγουμε απο την εκκλησία, είναι ανάγκη να γίνουμε εκκλησία.
Χάρηκα που μας επισκέφθηκες.


@Ανώνυμος
Νομίζω οτι εαν διαβάσεις λίγο πιο προσεκτικά το κείμενο θα δεις τι εννοώ. Μιλάω για το όχημα του λόγου. Δες το σε παρακαλώ. Ευχαριστώ.

@ΕΛΕΝΑ
Το παλιό είναι χρήσιμο για να φτιάξουμε το νέο. Δεν το πετάμε. Το προσέχουμε, το τιμάμε το χρησιμοποιούμε.
Καλά να είσαι!!!

φιλαλήθης/philalethe00 είπε...

Π. Λίβυέ μου, ζητήσας την ευλογία σου, θα είχα να σημειώσω, ελπίζω κάπως βοηθητικά, ότι τελευταία έχω ανακαλύψει ορισμένα πραγματικά συγκλονιστικά κείμενα, διαβάζοντας αφ'ενός τις επιστολές του Αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου ("γράμματα από την εξορία", λ.χ., εκδ. Χριστιανική Στέγη Καλαμάτας, αν και έχει μόνο αποδοση νεοελληνική...), και ειδικότερα προς τις Αγ. Διακόνισσα Ολυμπιάδα, την συνεργάτιδα Καρτερία(αυτή που του έστειλε ιαματική αλοιφή μέσα σε αιθέρια έλαια, και ο Άγιος της την ..επέστρεψε λέγοντας να του ανταπαντήσει ότι δεν λυπήθηκε οπωσδήποτε, διότι θα ζητούσε σε συνεχή ανησυχία- είναι ένα θαύμα φιλοστοργίας... :-) ), Ονησικριτία κ.ά.

Δεύτερον, βρήκα συγκλονιστικά κάποια αποσπάσματα από την Φιλοκαλία, Τόμος Γ', και ειδικότερα από τον Άγιο Μακάριο τον Αιγύπτιο για την αγάπη, και κάποιες ρήσεις του Όσ. Ηλία του Έκδικου. Μία τέτοια φράση, "αρχή των καλών είναι ο φόβος του Θεού, και τέλος των καλών[σ.σ. κατάληξη, τελειότητα] είναι ο πόθος Του", ειδικότερα, την έχω αναφέρει ως τώρα σε 3-4 τουλάχιστον φίλους κι' αδ/φούς τελευταία, επειδή εντυπωσιάστηκα...

Ακόμη, πολύ καλή δουλειά κάνουν οι εκδ. Λύχνος.. Π.χ. διάβαζα το μικρό βιβλιο σταχυολόγησης από τους Πατέρες "Αγάπη Β'- Τι είναι- Πώς εκδηλώνεται"... Ειλικρινά, ακόμη και στην σημερινή γλώσσα, φανερώνουν την αγιότητα των ανθρώπων αυτών "ανάγλυφα", το θεοειδές τους...

Τέλος, καταπληκτικά και συνοπτικά είναι αυτά που λέει ο Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς/Σερβίας στους "Στοχασμούς περί καλού και κακού". Πιο ειδικά, ο στοχασμός του εκείνος -το είχα δανειστεί παληά το βιβλίο, δεν το έχω τώρα, για να δώσω ακριβή παραπομπή, συγγνώμη... :-) - που αναφέρεται στον Θάνατο(προσωποποιημένο), και τους φιλοσόφους που μιλάνε για το σώμα και την ψυχή είναι απλώς "ανατριχιαστικά" πραγματικός και εμπνευσμένος...

Καταλαβαίνω ότι ο καθένας μας βέβαια εντυπωσιάζεται από διαφορετικά πράγματα... :-) Και θα με συγχωρήσετε για την πολυλογία μου...; :-D

π. ΛίΒυος είπε...

@φιλαλήθης/philalethe00

Είσαι πολύ καλός και έχεις αγάπη. Αυτό που έκανες δείχνει πολλά και εμένα προσωπικά με συγκινεί.
Άλλοι στην θέση σου θα με κατέκριναν. Εσύ αντιθέτως έδειξες αγάπη. Χαίρομαι για το φως που έχει μέσα σου.
Ναι αρκετά από αυτά που αναφέρεις τα έχω υπόψιν μου.
Όπως θα διάβασες και θα κατάλαβες δεν είπα ότι δεν υπάρχουν κείμενα. Αλίμονο θα ήταν τραγικά κωμικό να μιλήσω έτσι για ένα τέτοιο πλούτο. Απλά προσπάθησα να πω σε σύντομες σκέψεις ότι δεν πρέπει να απολυτοποιούμε και να ειδωλοποιούμε τους πατέρες λέγοντας οτι τα έχουν πει όλα και απο την άλλη οτι πολλές φορές ο λόγος του με κουράζει ως μορφή και δομή.

Αυτά και πολλά είπα, να περνάς καλά, όμορφα Χριστούγεννα εύχομαι.
Ευχαριστώ για την αγάπη σου.

Υ,Γ Αδυναμίες μου, Ισαάκ Σύρος, Ιωάννης Κλίμακος, Μάξιμος Ομολογητής και κορυφαίος για το σήμερα Γέρων Πορφύριος.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΟΣ είπε...

π.Λίβυε,
χαίρομαι που για άλλη μια φορά, μου δίνεις την δυνατότητα να φιλοξενήσω τις σκέψεις σου και να πλουτίσω την εκπομπή μου με αυτές.
Πολύτιμη συνεισφορά για να νοιώσουμε την δύναμη που μπορεί κανείς να βρει στην Εκκλησία.
Την αγάπη μου και τις ευχές μου.
Καλά Χριστούγεννα.

γρηγόρης στ. είπε...

Πάρα πολύ καλό, αληθινό και μεστό κείμενο!
Καλά Χριστούγεννα, πατέρα-Λίβυε!

Ανώνυμος είπε...

Καλησπέρα. Ίσως εννοείται οτι το όχημα του λόγου για τους σημερινούς ανθρώπους είναι δύσκολο για κατανόηση.Σαφώς και εγώ έχω μια δυσκολία περισσότερο όταν πολλοί θέλουν να θεολογήσουν και τα ερμηνεύουν με τα δικά τους μέτρα και σταθμά. Είναι κρίμα τέτοια σπάνια κείμενα να παρερμηνεύονται και να εξυπηρετούν σκοπιμότητες.Παρακαλώ αν μπορείται και αν μας αγαπάτε γράφεται πιο συχνά. Είναι αναγκαίο στις μέρες μας να ακούμε και να διαβάζουμε ελπιδοφόρα κείμενα. Σας το λέω σν παιδί του κατηχητικού της δεκαετίας του 70 που σιχάθηκε τα ανούσια κηρύγματα και επιζητεί τον αληθινό λόγο ύπαρξης.
Εύχομαι Χρόνια πολλά και να μας έχεται στις προσευχές σας.
Αγγελική.

φιλαλήθης/philalethe00 είπε...

@π. Λίβυος
Ευχαριστώ πολύ για τα λόγια καλοσύνης... :-D (Δεν τα αξίζω, βέβαια...) Σωστά, σωστά, π. Λίβυέ μου, το καταλαβαίνω ειλικρινά αυτό που αναφέρεις... Είναι φορές που σε κάποια κείμενα, έστω και αναγνωρισμένα ως παγκόσμια αριστουργήματα(ρητορικής-λογογραφίας), όπως λ.χ. -μια που μου έρχεται στον νου- τις ομιλίες του Χρυσόστομου "Εις Ευτρόπιον", θέλει να ψάξεις βαθύτερα και να κάνεις μια ανάλυση, ας το πούμε βάσει των σπουδών του ι. Χρυσοστόμου μας, ιστορικογραμματική, ώστε να σε "αγγίξει"... να δεις γιατί λέει κάτι έτσι και να δεις πόσο όμορφο, πόσο βαθύτατα άγιο και θεοειδές είναι αυτό... Πάντως, ναι, και βέβαια υπάρχουν και οι συνθήκες της εποχής, που εκφράζονται οι θείες αλήθειες. Και, όπως λέει και ο π. Μεταλληνός σε πρόσφατη εκπομπή του, σε θέματα κοσμολογικά κ.ά. ,οι Άγιοι -όχι όλοι και όχι παντού- είναι "παιδιά της εποχής τους", δεν ενδιαφέρονται συνηθέστατα να δώσουν κάτι τέτοιο, ρητά...

Έτσι, ισχύει αυτό που έγραφε κάπου, σε παληό του βιβλίο, και ο καημένος ο πατέρας Μεταλληνός και πάλι, (προφανώς μη μιλώντας για ο,τιδήποτε συναφές με "μεταπατερική θεολογία" και τα σχετικά... :-) ) ότι πρέπει να κάνουμε "επαναγωγή στο βάθος του πνεύματος" των Πατέρων... Το πνεύμα ζωοποιεί, το γράμμα αποκτέννει.

Πολλές ευχές... καλό άγιο Δωδεκαήμερο... :-)

π. ΛίΒυος είπε...

@epikuros
Γειά σου αδελφέ μου. Καλό Δωδεκαήμερο να έχεις.

@γρηγόρης στ.
Σε ευχαριστώ πολύ αδελφέ. Επίσης Καλά Χριστούγεννα!!!!

@φιλαλήθης/philalethe00
Έτσι όπως τα λες. Πρέπει να εισαχθούμε στο πνεύμα και στην μεθοδολογία των πατέρων και όχι στο περιτύλιγμα του λόγου που σίγουρα φανερώνει την εποχή του χωρίς αυτό να είναι κακό.

Τα λέμε. Καλό Δωδεκαήμερο να έχεις.

Άστρια είπε...

Αγαπητέ π.Λίβυε, πολλές φορές μου έχει τύχει, να μ' απασχολεί κάποιο σοβαρό θέμα, και ανοίγοντας ένα κείμενο να βρίσκω συμπτωματικά εκεί απαντήσεις, χωρίς προσπάθεια να βρεθεί κάτι.. Έχει συμβεί το ίδιο κάποιες φορές και με αυτό το blog:)

Ή φωτογραφία που διάλεξες να συνοδέψει την ανάρτηση, ένα μικρό πουλάκι μόνο στη βροχή, ταιριάζει πολύ με το κείμενό, μεταφορικά και κυριολεκτικά όσον αφορά την "ερημιά" παρά τον πλούτο των κειμένων.

Όσο για το "..Εκκλησία που θα θεολογεί" μακάρι..


Καλά Χριστούγεννα ολόψυχα εύχομαι, γεμάτα υγεία αγάπη και Φως!

π. ΛίΒυος είπε...

@Αγγελική
Να είσαι καλά. Σε ευχαριστώ πάρα πολύ για τα λόγια σου, και για την συμμετοχή σου. Εαν σταλάζει μέσα μου κάτι ... ναι τότε θα γράφω, ωφελούμε και εγώ απο αυτή την διαδικασία.. Να εύχεσαι!!!
Τα λέμε, Καλό Δωδεκαήμερο!!!!

π. ΛίΒυος είπε...

@Άστρια
Άστρια μου, σε ευχαριστώ για πολλοστή φορά.
Πολλές φορές λαμβάνουμε αναπάντεχα απαντήσεις... ολα ειναι ενα μυστήριο...

Καλές γιορτές να περάσεις, εύχομαι οτι καλύτερο, την αγάπη μου!!!!!!!

Ανώνυμος είπε...

Να εισαι καλα π. Λιβυε και ευχομαι υγεια και χαρα για το νεο χρονο.