1 Ιουλ 2014

Η έννοια της ενοχής


π. Χαραλάμπους Παπαπαδοπούλου (παπα Λίβυος)

(Απο πρόσφατη συνέντευξη που έδωσα, στην Πειραϊκή Εκκλησία, στην εκπομπή της κ. Χατζής Σοφίας)

" Η έννοια της ενοχής τι ρόλο μπορεί να παίξει στην πνευματική ζωή; Στις μέρες μας πολλοί θα συμφωνούσαν με το ότι μόνο αρνητικό ρόλο διαδραματίζει. Δεν μπορεί να αφυπνίσει όμως τον άνθρωπο;
Εμείς λέμε στην εκκλησία, λένε και οι Πατέρες, ότι η ενοχή δεν είναι παράγοντας πνευματικής προόδου ας πούμε. Βέβαια, αν μιλήσουμε για τύψεις, για μία ενοχή η οποία παίζει έναν ρόλο αφυπνιστικό και με βάζει σε μια διαδικασία να αισθανθώ ότι κάτι έκανα λάθος, μπορούμε να τη δεχτούμε ώς ένα σημείο μέσα στη ζωή μας, με μία φυσιολογία, ας πούμε, ψυχολογική. 

Αν όμως αυτό γίνεται με τρόπο παθολογικό, τότε κάτι τρέχει, κάτι δεν πάει καλά. Διότι σε βαθύτερη ανάγνωση νηπτική, βλέπουμε ότι η ενοχή είναι ουσιαστικά ένας θρήνος απέναντι στο εγώ μας. Δηλαδή δεν είναι ότι χάνω τον Θεό, χάνω τη σχέση μου, χάνω την εμπιστοσύνη μου, χαλάω την κοινωνία με ένα άλλο πρόσωπο, αλλά είναι τελικά το «πώς εγώ έπεσα σε αυτό το αμάρτημα; Πώς εγώ έπεσα τόσο χαμηλά; Πώς εγώ τελικά χάλασα αυτό που έφτιαχνα τόσο καιρό;». 

Οπότε αυτού του είδους η ενοχή έχει να κάνει με το αυτοείδωλό μας, με τον ναρκισσιστικό καθρεφτισμό μας, γι΄αυτό και δεν οδηγεί τις περισσότερες φορές σε μετάνοια. Οδηγεί σε μια αποκατάσταση της εικόνας μου.
Μετανοώ δηλαδή και πάω μέσα από την ενοχή στην εξομολόγηση αλλά για να αποκαταστήσω τη δική μου εικόνα, να τα έχω καλά με τον εαυτό μου και να έχω ένα ατομικό ψυχολογικό ξαλάφρωμα. 
Αλλά στην ουσία δεν αναζητώ το άλλο πρόσωπο, διότι αν ήταν αυτό, θα ήξερα ότι το άλλο πρόσωπο με αγαπάει όχι γιατί είμαι κάποιος, αλλά με αγαπάει γιατί Αυτός μόνο αγαπάει. Δεν με αγαπάει επειδή εγώ είμαι υπέροχος, είμαι φοβερός, αλλά επειδή η αγάπη του δεν έχει όρους, δεν έχει προϋποθέσεις, είναι αγάπη μανική που λέει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής. Με αγαπαέι το ίδιο στην αρετή μου, το ίδιο στην πτώση μου. Το ίδιο στις φωτεινές μου και το ίδιο στις σκοτεινές μου ημέρες. Οπότε, ας πούμε, αισθάνομαι ότι δεν σώζομαι επειδή είμαι κάποιος αλλά επειδή Κάποιος με αγαπάει. "

Πηγή::http://proschomen.blogspot.gr/2014/07/blog-post_1178.html?spref=fb

7 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

αχ,πόσο επόμενος τοις θείοις πατράσι να γίνεις πια;;πόσοοο;; *_*

Πελαγία είπε...

Καλησπέρα και καλό και ευλογημένο μήνα. Διαβάζοντας την ανάρτησή σας και αν δεν κάνω λάθος η ισορροπία ανάμεσα στην ενοχή που οδηγεί σε μετάνοια και την ενοχή που ζητεί την αποκατάσταση της εικόνας μας είναι πολύ λεπτή. Ποιό είναι λοιπόν αυτό το σημείο που μπορεί να σε κάνει να αισθανθείς ότι όντως δεν κρύβεσαι πίσω από τον θιγμένο εγωισμό σου;

Ανώνυμος είπε...

Εξομολογήσου το Πελαγία κι αν κρύβεσαι πίσω απο θιγμένο εγωισμό,θα βγεις στο φως (ε το πολύ πολύ να φας καμιά κατσάδα,απο εκείνες τις ωραίες!)

Ασημίνα Κοντογεωργίου είπε...

Δυστυχώς η εμπειρία της εν τω κόσμω εκκλησίας δείχνει ότι δεν είναι καθόλου σίγουρο πως όπυ και αν το εξομολογηθείς θα βοηθηθείς να εννοήσεις αυτή τη λεπτή διαφορά που περιγράφεις Πελαγία. Αυτό κάνει και τη διαφορά της υγιούς πορείας προς την συνάντηση του Προσώπου, νομίζω. Δύσκολο και ουσιαστικό ταυτόχρονα και όμορφο να συναντάς το Πρόσωπο, όσο αντέχεις. Καταστροφικό να εμποδίζεσαι σε αυτή την πορεία προς την συνάντηση ακόμη και μέσω της σχέσης με τον Πνευματικό σου πατέρα, που συμβαίνει πολύ συχνά... Καταλήγει σε παρα(περι)πλάνηση τραυματική.

Πελαγία είπε...

Ευχαριστώ και τους δυό σας για τα όσα γράψατε.... η εξομολόγηση αποτελεί προϋπόθεση της πνευματικής πορείας και η επιλογή του πνευματικού πατέρα είναι ακόμα δυσκολότερη υπόθεση. Συμφωνώ Ασημίνα ότι υπάρχουν πνευματικοί οι οποίοι δεν εμβαθύνουν σε πολύ λεπτά σημεία και μένουν μόνο στην επιφάνεια. Εξαρτάται όμως και από εμάς η αναζήτηση του πνευματικού που θα μας βοηθήσει να συναντήσουμε το Πρόσωπο. Ας μας αξιώνει ο Θεός να μένουμε κοντά Του και να κρατιόμαστε εκεί σταθερά, γιατί χωρίς την δική Του αγάπη είμαστε κυριολεκτικά χαμένοι. Και ας Τον ευχαριστούμε για κάθε φωτισμένο ιερωμένο που εμφανίζει στον δρόμο μας γιατί αυτές οι φωνές είναι πραγματικά πολύτιμες...

Ιωάννης εκ Γερμανίας είπε...

Γεία σου Πελαγία,

παραθέτω σε λινκ πιό κάτω ολόκληρο το εξαιρετικό βιβλίο του Μητροπολίτη, Anthony Bloom (1914-2003) "Πορεία και συνάντηση". Θα σε βοηθήσει ο άγιος να βρείς μέσα σου το σημείο που αναζητάς.

http://www.imdlibrary.gr/index.php/en/component/flippingbook/book/72-bloom-anthony-poreia-kai-synantisi/2-books?Itemid=475


Ανώνυμος είπε...

Κορυφαια η επιλογη πνευματικου στη ζωη μας. Πρεπει να γινεται μετα απο προσευχη γιατι μονο ο Κυριος γνωριζει τις πραγματικες αναγκες της ψυχης μας. Οι περισσοτεροι αντιμετωπιζουν αυτο το θεμα ρηχα, ρωτωντας συγγενεις και φιλους αν ειναι καλος ο ταδε. Τι σημαινει καλος ουτε που κατανοουν. Αλλοι εννοουν να μην ειναι αυστηρος, αλλοι το αντιθετο, αλλοι να μιλαει πολυ, αλλοι ν ακουει πολυ κ.ο.κ.
Απο τη πειρα μου μπορω να πω οτι στις διαφορες περιστασεις της ζωης μας ο Θεος στελνει ο,τι μας συμφερει, ο,τι μας ταιριαζει. Αν δεν αναπαυθουμε ειναι δικη μας ευθυνη. Κατι δεν καναμε σωστα.