Δεν είναι εύκολο να γράψεις για τον π. Ανανία Κουστένη, διότι δεν ήταν μια εύκολη περίπτωση. Ήταν «σημείον αντιλεγόμενον…» όπως άλλωστε και ο Χριστός μας, το οποίο ο Γέροντας Ανανίας αγάπησε και αφιέρωσε την ζωή του. Ο Χριστός και πάντες οι άγιοι υπήρξαν στην εποχή τους σημεία αντιλεγόμενα, ώστε να φανερώνεται η άλλη διαφορετική ματιά του Θεού από εκείνη του κόσμου. Ο Θεός είναι τελείως άλλο από τις αντιλήψεις και πεποιθήσεις του κόσμου, δρα ελεύθερα και αγαπητικά, και κυρίως δίδει την Χάρι Του, σε εκείνους που ο κόσμος απορρίπτει, δεν υπολογίζει, αδικεί και περιφρονεί, σταυρώνει και τρελαίνει. Ο Θεός πάντα θα εκπλήσσει τον ορθολογισμό μας και θα ακυρώνει τον νομικισμό μας, τον δε ηθικισμό μας θα περιγελά, διαλέγοντας ως παιδιά του πόρνες, τελώνες και ληστές.
Γι’ αυτό και στο πρόσωπο του Γέροντα Ανανία διχάστηκαν πάντες, γιατί ήταν ένα τέτοιο αγαπημένο παιδί του Χριστού. Οι ηθικιστές δεν μπορούσαν να χωνέψουν τις πτώσεις και αδυναμίες του, οι νομικιστές δεν άντεχαν την ελευθερία του, καρπό του Αγίου Πνεύματος, και οι προοδευτικοί τις εθνικές και πατριωτικές αναφορές του. Όμως ο Γέροντας ήταν κάτι πέρα και πάνω από όλα αυτά. Ήταν άνθρωπος του Θεού, φίλος του Χριστού, δοχείο του Αγίου Πνεύματος. Δεν ήταν ανάγκη να τον ερμηνεύσεις ή εξηγήσεις, αλλά τον ζήσεις.
Με κουράζουν απίστευτα οι άνθρωποι της θρησκείας που θέλουν για όλα απαντήσεις και δεν μπορούν τίποτα να ερωτευθούν, σε τίποτε να αφεθούν. Τον Θεό όμως ποτέ δεν θα καταφέρουν να τον ελέγξουν. Γιατί ο Θεός δεν χωράει στην μεζούρα τους. Το ίδιο και οι άγιοι του. Τον παπά Ανανία δε μπορούσες να τον ελέγξεις, να τον ορίσει και κατατάξεις. Εκεί που νόμιζες ότι τον έχεις καταλάβει μια σαλότητα του έφερνε την ανατροπή. Εκεί που έλεγες είναι άγιος ως άλλος καυσοκαλιβίτης έκαιγε την φήμη του, ως γνήσιος Εξαρχειώτης έσπαγε την βιτρίνα του και έφευγε. Εκεί που έλεγες είναι σαλός τα μάτια και η μορφή του, η πλουσία Χάρις πάνω του, σε πληροφορούσαν εδώ κάτι άλλο συμβαίνει. Άντε να βγάλεις άκρη. Μα αυτό ήθελε και εκείνος, να μην βγάζουν άκρη μαζί του, για να πέσουν όλοι στην αγκαλιά του Χριστού.
Θυμάμαι η πρώτη φορά που τον συνάντησα ήταν γύρω στο 1996 στην Αθήνα. Εγώ πνιγμένος μέσα στις θρησκευτικές ενοχές και φοβίες, που είχαν φροντίσει εντέχνως να καλλιεργήσουν στην ψυχή μου όλοι εκείνοι που ο όπως αναφέραμε αισθάνονται ότι κατέχουν και δεν μετέχουν του Θεού. Μου άνοιξε ο ίδιος την πόρτα του μικρού διαμερίσματος του. Δεν θα ξεχάσω ποτέ το φως του προσώπου του. Με τύφλωσε στην κυριολεξία. Έπαθα σοκ, εκεί στην πόρτα, είχα παραλύσει μπροστά στην Χάρη που είχε πάνω του. Φως παντού, φως γεμάτος φως. Το ίδιο φως συνάντησα δυο φορές ακόμη στην ζωή μου, στο πρόσωπο του Οσίου Γέροντος Ευμενίου Σαριδάκη, την ημέρα της κηδεία του, και σε ένα ησυχαστή γέροντα, ανώνυμο και άγνωστο στο Άγιον Όρος. Περάσαμε στο μικρό δωματιάκι του. Παντού βιβλία πεταμένα, εικόνες ασύμμετρα βαλμένες στο τοίχο, άγιοι και αμαρτωλοί, ήρωες του '21, κλεφτουριά και ποιητές, κεριά και λιβάνια, όλοι και όλα μαζί, σε ένα πάζλ αναστάσιμης αντίστασης και ρήξης με τον θάνατο. Ακαταστασία μέγιστη, ώστε να θυμίζει ότι οφείλουμε διαρκώς να φροντίζουμε την εσωτερική μας τακτοποίηση.
Τότε όπως ανέφερα ήταν η εποχή που ο θρησκευτικός χώρος με είχε πνίξει στις ενοχές και μεταφυσικές απειλές. Φοβόμουν και την σκιά μου. Παντού έβλεπα την κόλαση, διαβόλους και αμαρτίες. Δεν μπορούσα να χαρώ με τίποτα. Μου είχαν μεταφέρει μια βαθιά ενοχή για τα πάντα, που ήμουν άνθρωπος, νέος, που ζούσα και αγαπούσα την ζωή. Όχι έπρεπε να την μισήσω χάριν κάποιας άλλης. Πέρασα και έπαθα πολλά για να καταλάβω με την βοήθεια του Αγίου Πορφυρίου, ότι την ζωή την χαιρόμαστε, δεν την καταστρέφουμε αλλά την μεταμορφώνουμε εν Χριστώ σε χαρά και δοξολογία, σε πρόγευση της αιώνια ουράνιας λιακάδας.
Ο παπά Ανανίας μου έδωσε πίσω την ζωή. Με πήρε από το χέρι και μου έδειξε έναν άλλον Θεό, μια άλλη εκκλησία, ένα Χριστό φίλο κι αδελφό, ζωή, χαρά και φως. Ποτέ δεν θα ξεχάσω τα λόγια του, που με σημάδεψαν και με λύτρωσαν όσο τίποτε άλλο στην ζωή μου, « το ύφασμα σου ήταν από μετάξι, στο τράβηξαν και σκίστηκε, εγώ θα στα ξαναράψω αλλά θα φαίνεται για πάντα η ουλή». Όχι δεν θέλησε να γίνει γέροντας ή πνευματικός μου. Τίποτε από αυτά. Απλά με άκουγε επι χρόνια στο τηλέφωνο. Εγώ Κρήτη αυτός Αθήνα. Αλλά ερχόταν τόσο κοντά στην ψυχή μου. Όταν πάτησα κάπως στα πόδια μου, ως ελεύθερος άνθρωπος που ήταν, τραβήχτηκε. Χάθηκα κι εγώ, μα πάντα τον κουβαλούσα μέσα μου. Τον είδα ξανά πριν τέσσερα χρόνια και πάλι στο κελί του. Είχα πάει αυτή την φορά να τον ρωτήσω εάν θα πρέπει να συνεχίσω να μιλάω και να γράφω ή να κάτσω σε μια άκρη.
Ο Ανανίας με ελευθέρωσε. Μου έδωσε το δικαίωμα να είμαι ο εαυτός μου. Ξερίζωσε τις ενοχές και τους φόβους μου, μου είπε ΖΗΣΕ, ελευθέρωσε την συνείδηση μου εν Χριστώ. Σε μια δύσκολη στιγμή της ζωής μου ήταν εκεί με αγάπη και αποδοχή, γι αυτό και εγω τώρα είμαι εδώ και γράφω αυτές τις γραμμές, ως ελάχιστο αντίδωρο στην μεγάλη αγκαλιά του. Γιατί αυτό ήταν ο παπά Ανανίας μια μεγάλη αγκαλιά για όλους και όλα.
« Όλοι μια αγκαλιά θέλουμε....!
Ο αιώνας αυτός που διανύουμε είναι αιώνας του Θεού.
Ο αιώνας της Εκκλησίας.
Ο αιώνας της μετανοίας!
Ο αιώνας της προκλητικής αγάπης του Θεού.
Ο αιώνας της επιστροφής των ασώτων και παραστρατημένων στον μεγάλο μας Πατέρα. Στην Αγία μας Εκκλησία που είναι η αγκαλιά του Χριστού. Όλοι μια αγκαλιά θέλουμε. Όλοι μια αγκαλιά γυρεύουμε. Ε, αυτή είναι του Χριστού η αγκαλιά, Ο Οποίος τη στήνει στα τρίστρατα της ζωής μας.»
Παπα-Χαραλαμπε την ευχή σου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠαίρνω το θάρρος να σου μιλάω στον ενικό. Ελπίζω να μη σε ενοχλεί.
Με "ζορισε" πολύ, ομολογουμενως, το κείμενό που έγραψες για τον π.Ανανια.
Απεχθανομουνα απεριόριστα τον Κουστενη για ναμαι ειλικρινής.
Σέβομαι,ομως, απόλυτα την εμπειρία και το βιωμα που είχες μαζί του.
Λες ότι "Σου ξαναδωσε πίσω τη ζωή".
Συγκλονιστικη κουβέντα για ένα σίγουρα συγκλονιστικο βιωμα.
Μακάρι ναχαμε όλοι μας "πέσει" πάνω σε έναν άνθρωπο της εκκλησίας και να μας φερθει έτσι όμορφα.
Όμως...
Εγώ δεν τον γνώριζα προσωπικά.
Τον είχα ακούσει να μιλάει στο "Αρχονταρικι" του παπα-Ιγνατιου στην ΕΡΤ-1 και αρχικά μ' εντυπωσίασε.
Ώσπου έπεσε στα χέρια μου εκείνο το "Χειμερινό Συναξαρι" με κηρυγματα του για τους βίους των Αγίων, από κάτι κυπριακες εκδόσεις, "Ακτη" αν δεν κάνω λάθος.
Καλύτερα να μην τοχα διαβάσει ποτέ.
Ανακατευτηκαν τα σωθικα μου.
Ήταν γεμάτο από ρατσιστικό μίσος για τους μετανάστες.
Έχασα το μέτρημα για το πόσες φορές έλεγε "Μας τους έφεραν εδώ και τώρα βλέπεις μόνο αλλοδαπούς στην Ομονοια".
Καθόλου χριστιανικό, είμαι σίγουρος πως θα συμφωνήσεις, Παπα-Χαραλαμπε.
Κατανοώ απόλυτα ότι οι άνθρωποι είμαστε πολύ αντιφατικα όντα.
Όμως ο Κουστενης φόραγε ράσο και πετραχειλι.
Επιτρέπεται άνθρωπος πουχει Χριστό μέσα του να μιλάει έτσι;
Δεν ξέρω.
Όπως και χιλιάδες άνθρωποι απεχθανομαι τα εχθρικά σχόλια κατά των μεταναστών.
Με κάνει αυτό καλύτερο άνθρωπο απ'τον παπα-Ανανια;
Πιθανότατα όχι.
Τα αντι-μεταναστευτικα του παραληρηματα, όμως, ήταν πραγματικό σκάνδαλο.
Σκανδαλιζαν πολλούς που τον άκουγαν.
Ας κρατήσουμε την αγάπη που έδινε προσωπικά στους ανθρώπους που γνώριζε αλλά ας πετάξουμε μακριά, δίχως δεύτερη σκέψη, τις ρατσιστικες του κορονες.
Αδερφέ ποτέ κάποιος είναι για σας ρατσιστής και πότε αγαπάει την πατρίδα του όπως ήταν πάντα και από την αρχαιότητα το αγαπητοτερο και τιμιοτερο πάντων η Πατρίς. Αν λοιπόν αγαπώ την πατρίδα μου είμαι ρατσιστής;
ΔιαγραφήΕίχα γνωρίσει ένα παπά που μου έλεγε ότι πατρίδα μας είναι ο ουρανός! Όλα καλά..
ΔιαγραφήΟ μοναδικός ρατσισμός που υπάρχει στην Ελλάδα είναι κατά των Ελλήνων.
ΔιαγραφήΟ μοναδικός ρατσισμός που υπάρχει στην Ελλάδα είναι κατά των Ελλήνων.
ΔιαγραφήΟ μοναδικός ρατσισμός που υπάρχει στην Ελλάδα είναι κατά των Ελλήνων.
ΔιαγραφήΝα συνεχίσετε να γράφετε.Χάρη σε σας γνώρισα τον Άγιο Πορφύριο,τον καλύτερο ψυχαναλυτή με διαφορά και έσωσα την ψυχή μου γυρίζοντας πίσω στο "σπίτι" μου,μετά από πολλά χρόνια αναζήτησης.Είστε πολύ καλός "ψαράς" και η ορθοδοξία σας χρειάζεται!
ΑπάντησηΔιαγραφήΠόσο εύστοχo και πόσο αληθινό!
ΑπάντησηΔιαγραφήΠόσες φορές διχάστηκα κι΄εγώ τα πρώτα χρόνια. Τον γνώρισα το 1999. Πόσες φορές με μπέρδεψε. Πόσες φορές με τσάντισε. Πόσες φορές δεν αμφισβήτησα ακόμη και την αγάπη του! Που ενώ περίμενα με λαχτάρα να του μιλήσω, να του πω το μεγάλο μου πρόβλημα, αυτός δε με άφηνε να ανοίξω το στόμα μου, άλλες πάλι με έδιωχνε με ύφος νευριασμένο. Πως μπορεί να μας αγαπάει και να μας αποπαίρνει, αναρωτιόμουν; Δεν μπορεί να φέρονται έτσι οι άνθρωποι του Θεού.
Άλλες πάλι φορές, εκεί που δεν το περίμενες, μία του λέξη, ένα του βλέμμα, σου φανέρωνε ότι τα παρακολουθεί όλα, τις πιο μύχιες σκέψεις σου, ότι τότε που έφυγες τσαντισμένη αυτός το γνώριζε, σου έδινε τώρα την απάντηση που αναζητούσες, ή δε σου έδινε καμία απάντηση, αλλά μία κουβέντα που σου έπαιρνε όλες τις στενοχώριες, όλους τους φόβους, μία κουβέντα που σε γέμιζε δύναμη, σε γέμιζε πίστη, σε ανέβαζε στα ουράνια, σε έκανε να νιώθεις ότι ο Θεός είναι κοντά σου και σε αγαπάει ΜΟΝΑΔΙΚΑ, όπως έλεγε.
Πόσο απρόβλεπτος! Πόσο δύσκολος να τον κατανοήσεις! Τσαλάκωνε την εικόνα του με τρόπο που από τη μία σε μπέρδευε και από την άλλη σε έκανε να μην μπορείς να στηριχθείς πάνω του. Μια πολύ ευλογημένη ψυχή, η οποία έφυγε για την αιώνια πατρίδα πριν τον παππούλη, μου είπε κάποτε: «Είναι δυσκολος και ακατανόητος ο π.Ανανίας. Έτσι όμως δύσκολος και ακατανόητος είναι και ο Θεός».
Αργότερα κατάλαβα ότι τον π. Ανανία δεν μπορούσες και δε χρειαζότανε να τον καταλάβεις με τη λογική, αλλά μόνο να τον νιώσεις. Να ψυχανεμιστείς αυτό που απέπνεε και όλα τα άλλα να τα αφήσεις. Ότι δεν μπορούσες να τον φέρεις στα μέτρα σου ούτε να υπολογίζεις στην εύκολη βοήθειά του, αφού η επικοινωνία μαζί του δεν ήταν «εύκολη». Δεν τον ενδιέφερε η εικόνα του και δεν ήθελε να αποτελέσει το δεκανίκι κανενός. «Να μη στηρίζεστε στη σκούτα κανενός. Μόνο στο Χριστό», είπε κάποτε.
Αυτό που επεδίωκε ήταν, νομίζω, να μας εμπνεύσει, να μας κάνει να ποθήσουμε αυτό που καταλαβαίναμε ότι βίωνε ο ίδιος. Αυτή την αγάπη τη ζωοποιό που ξεχείλιζε από μέσα του και τον έκανε να λάμπει. Μία αγάπη που δεν ήταν δική του, αλλά κάποιου Άλλου. Αυτός ήταν εκεί ως ζωντανή απόδειξη ότι η αγάπη αυτή υπάρχει, για να μας υποδείξει το δρόμο προς αυτήν. Έτσι μας προέτρεπε να στρέψουμε την καρδία μας προς το Χριστό, να ζητήσουμε τη βοήθεια της Παναγίας, την οποία αγαπούσε εξαιρέτως, να «εκμεταλλευτούμε», όπως έλεγε, τους Αγίους. Αυτούς να αγαπήσουμε και εκεί να στηριχθούμε. Δεν είχε ο ίδιος ανάγκη την αγάπη μας, ούτε την παρουσία μας. Τι ανάγκη να την έχει αφού ήταν έμπλεος της αγάπης του Θεού, η οποία ξεχύλιζε από παντού.
Γι΄αυτό και δίπλα του ένιωθες την απόλυτη ελευθερία. Μπορούσες να εξαφανιστείς και να ξαναπάς όποτε σου ρθει. Χωρίς να νιώσεις άσχημα που εμφανίζεσαι στην ανάγκη.
Ήταν εκεί για όλους, ίδιος με όλους, κι΄αλλοίμονο αν τολμούσες να σκεφτείς ότι φέρθηκε στον τάδε έτσι ή στον δείνα αλλιώς. Ήθελε να τον πλησιάζουμε με απλότητα, με αγαθή σκέψη, αλλά πάνω από όλα με ταπεινό φρόνημα. Όταν αντιλαμβανότανε ότι ένιωθες κάπως ξεχωριστός είχε τον τρόπο να σε επαναφέρει στην αγία ταπείνωση. Αυτό το ταπεινό φρόνημα διέκρινες και στους ανθρώπους που ήταν δίπλα του και τον διακονούσαν.
Κάποιες φορές έπιασα τον εαυτό μου να σκέφτεται ότι μέσα σε αυτό το ταπεινό κελάκι εγκαταβιεί ο πιο ισχυρός άνθρωπος του κόσμου, ένας άνθρωπος που έχει νικήσει όλους τους φόβους ετούτου του κόσμου, με πρώτο από όλους το φόβο του θανάτου. «Τι φοβάστε», έλεγε; «Κι αν πεθάνουμε στο Χριστό θα πάμε». Ένας άνθρωπος απόλυτα αυτάρκης, που μέσα στις αρρώστιες του βίωνε χαρά, αφού βίωνε τη χάρη, την οποία χαρά μετέδιδε γύρω του, ένας ιερωμένος που γελούσε με την ψυχή του και συνήθιζε να λέει ότι «το χιούμορ είναι ζωή, είναι πνοή».
Συγκλονιστικό το άρθρο σας πάτερ Λιβυε. Ένιωσα το βίωμά σας, σχετικά με την ενόχληση των ενοχών που σας κυρίευσε, έως ότου σας βοηθήσει ο άνθρωπος αυτός. " θύμα των ενοχών αυτών και εγώ, ώσπου ήρθε στην ζωή μου, το τέρας της κατάθλιψης, οι κρίσεις πανικού και άγχους. Μίσησα τον ίδιο μου τον εαυτό, για όσα είχα προσφέρει σε ανθρώπους και σαν ανταπόδοση, τι πήρα;. Μαθήματα ζωής, όπως τα αποκαλώ πλέον, καθώς τα έχω ξεπεράσει, αλλά οι πληγές ήθελαν γιατρειά. Πολλές φορές σας άκουγα στο you tube και αναθεωρουσα, ότι όλοι οι πατέρες της Εκκλησίας μας είναι ίδιοι. Μέσα από τα λεγόμενα σας μου δίνατε ελπίδα, ενθάρρυνση στο να ακούσω το μέσα μου, να δώσω χρόνο και να με αποδεχτώ . Σε εμένα προσωπικά είστε λύτρωση, είστε ελπίδα, είστε η φωνή των όσων με απασχολούν κατά καιρούς και δόξα τω θεώ πάτερ Λιβυε που τυχαία σας γνωρίζω έστω και διαδικτυακά. Να είστε πάντα καλά και φωτεινός.
ΑπάντησηΔιαγραφή