13 Ιουλ 2009

Σχοινοβατώντας πάνω στην Κλίμακα....

Κ Λ Ι Μ Α Ξ Λ Ο Γ Ο Σ Ε Ι Κ Ο Σ Τ Ο Σ Ε Κ Τ Ο Σ

Περί διακρίσεως ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟΝ

(Περί διακρίσεως λογισμών και παθών και αρετών)

37. Μερικές φορές, καθώς αντλούσαμε νερό από τις πηγές, αντλήσαμε μαζί με αυτό, χωρίς να το καταλάβωμε, και έναν βάτραχο. Παρόμοια πολλές φορές, καθώς καλλιεργούμε τις αρετές, υπηρετούμε και τις κακίες πού χωρίς να φαίνωνται είναι συμπεπλεγμένες μαζί τους.

Επί παραδείγματι: Με την φιλοξενία συμπλέκεται η γαστριμαργία, με την αγάπη η πορνεία, με την διάκρισι η δεινότης, με την φρόνησι η πονηρία, με την πραότητα η υπουλότης και η νωθρότης και η οκνηρία και η αντιλογία και η ιδιορρυθμία και η ανυπακοή. Με την σιωπή η διδασκαλική υπεροψία, με την χαρά η οίησις, με την ελπίδα η οκνηρία, με την αγάπη πάλι η κατάκρισις, με την ησυχία η ακηδία και η οκνηρία, με την αγνότητα η πικρή συμπεριφορά, με την ταπεινοφροσύνη η παρρησία.

Σε όλα δε αυτά ακολουθεί ωσάν κοινό κολλύριο, ή μάλλον δηλητήριο, η κενοδοξία.

Σχόλια:

Όσο αγώνα χρειάζεται ο άνθρωπος που είναι δεσμευμένος μέσα στην κακία του για να ελευθερωθεί και να ολοκληρωθεί, άλλο τόσο χρειάζεται και εκείνος ο οποίος είναι "δεσμευμένος" στην καλοσύνη του.

Και οι δύο είναι φυλακισμένοι σε φρικτή φυλακή. Στα κοινά δεσμωτήρια του Εγώ, της αυτοεικόνας, της φιλαυτίας.

Εκείνος που μισεί ή μνησικακεί, δηλαδή θυμάται και διατηρεί το μίσος και την εμπάθεια του ,την εκδικητικότητα του για ένα πρόσωπο, σαπίζει στα βαθύτερα σωθικά της υπάρξεως του. Μαραζώνει πνευματικά αλλά και σωματικά παρουσιάζοντας πολλές μορφές ασθενειών.

Ο έτερος που εξασκεί και υπηρετεί την αυτοεικόνα του. Που η καλοσύνη του, οι όμορφοι τρόποι του, το καλό σενάριο κοινωνικής διαγωγής είναι δομημένα στην υπηρεσία της εικόνας του, του προφίλ του,
του ατομικού του μύθου, οδηγείται στον πνευματικό αυτισμό, στον υποσιτισμό της υπάρξεως και συγχρόνως μετατρέπεται σε πηγή και φορέα ποικίλων ασθενειών, όπως άγχος, διαταραχή πανικού, κατάθλιψη, εντερικών ενοχλήσεων παχυσαρκίας ή το αντίθετο, αρτηριακής πιέσεως, καρδιοπάθειας κ.α πολλών. Έτσι ώστε να υποστασιοποιείται ο λόγος του Αγίου Ιακώβου ότι '' 13Kανένας να μη λέει όταν πειράζεται: Aπό το Θεό, γιατί ο Θεός δεν είναι δέκτης κακών πειρασμών, κι επομένως δε βάζει αυτός σε πειρασμό κανέναν. 14 Aπεναντίας, ο καθένας μπαίνει σε πειρασμό από τη δική του επιθυμία που τον ξελογιάζει και τον ρίχνει στην παγίδα. 15Kατόπιν η επιθυμία, αφού συλλάβει, γεννάει την αμαρτία. Kι όταν η αμαρτία διαπραχθεί πια, γεννάει το θάνατο. " (Ιακ. 1/α/13-15).

Έτσι κατά τον Αγιο Ιωάννη της Κλίμακος, το χαμόγελο δεν είναι πάντα χαμόγελο, το φιλί δε είναι πάντα φιλί, η ευχή δεν είναι πάντα ευχή και το ψέμα συμπλέκεται με την αλήθεια όπως ο δύτης στο θάνατο με ένα φύκι για βραχιόλι.

Ο άνθρωπος είναι το μοναδικό πλάσμα που μέσα στην ελευθερία του, στο προσωπικό του μυστήριο, μπορεί να μετατρέψει τα πιο άγια πράγματα σε βέβηλα, τα πιο ιερά σε βρώμικα, τον παράδεισο σε κόλαση. Είναι εκείνος που μπορεί να γίνει σατανάς επειδή ακριβώς μπορεί να γίνει άγιος.


π. Λίβυος



20 σχόλια:

thiv είπε...

Θαυμάσιο το απόσπασμα από την "Κλίμακα", ένα αξεπέραστο βιβλίο ασκητικής (και ψυχολογίας, θα λέγαμε σήμερα), και πολύ εύστοχο το σχόλιό σου, π. Λίβυε!
Θερμές ευχαριστίες.

Κυπριανός Χριστοδουλίδης είπε...

Αυτά που γράφετε,π.Λσίβυε, σ΄ ένα και μόνο αποβλέπουν: στο "γνώθι σ΄ αυτόν".Κι αυτό το "γνώθι σ΄ αυτόν",μας πηγαίνει στο "γνόντες Θεόν, μάλλον δε γνωσθέντες υπό Θεού". Τούτο, μόνον η καθαρά και περιτετμημένη καρδία, εν ταπεινώση πληροφορείται.

ΦΩΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ είπε...

Υπάρχει αγνή αγάπη, άδολη κι ανυστερόβουλη. Υπάρχει αγάπη μακρινή πνευματική χωρίς να είναι και τα πρόσωπα κοντά. Υπάρχει τοξική και νοσηρή αγάπη. Υπάρχει αγάπη που υποθάλπεται από μίσος κι από ζήλια. Εννοώ να αγαπάς για να μην χάσεις εκείνο που αγαπάς. Αγάπη μ' άλλα λόγια του εγώ. Κάπου νομίζω γράφω δεν θυμάμαι σε βιβλίο αληθινό ή του ύπνου (κάτι δικά μου), πως η εκκλησία έγινε αρκετές φορές πύλη του Εωσφόρου. Φονιάδες με αίμα έπλυναν το χέρι τους κι έπειτα τους ονόμασαν αγίους. Η εκκλησία δεν είναι άγια. Δείχνει ένα δρόμο...αλλά αυτός που δείχνει το δρόμο δεν σημαίνει πως πάντοτε ξέρει να τον βαδίζει. Όλα παντού έχουν πολλές όψεις γιατί είναι μαζί μας έκπτωτα. Η εκκλησία δεν είναι εκ του κόσμου τούτου αλλά πια είναι μέσα στον κόσμο. Το πνεύμα της είναι Θεού μα η βούληση της είναι ανθρώπων. Κατανόηση σε όλα. Όλα είναι δρόμος. (Το υιοθετώ)

λοφανθρωπος είπε...

Μονο η"κοινωνια¨και η "δικαιοσυνη" μπορει να μας οδηγησουν προς τα εμπρος για να συναντησουμε τον υπολοιπο κοσμο και τον Θεο...Οταν ανακαλυψουμε και κατακτησουμε την πνευματικη και κοινωνικη μας ενοτητα τοτε θα μπορουμε να μιλαμε για μια υψηλης ηθικης αντιληψης ζωη. Αντιληψη που ειναι ταυτοσημη με το θελημα του Θεου σε σχεση με τα πολιτικα, κοινωνικα, θρησκευτικα και πνευματικα καθημερινα προβληματα του λαου...

manitari tou bounou είπε...

Αμάν, αμάν. Από παντού βάτραχοι.....

Αντίο λοιπόν ... καθαρότητα...

thiv είπε...

@ φώτη θαλασσινό
Αυτό που μαθαίνουμε στην Εκκλησία είναι ότι οι καλές πράξεις ή η ηθική ζωή από μόνα τους δεν μετρούν καθόλου μπροστά στον Θεό (γιατί όσες καλές πράξεις και να κάνουμε, η δικαιοσύνη μας για τον Θεό είναι "ως ράκος αποκαθημένης") αλλ' η μετάνοια. Γι' αυτό, και ο πρώτος που πήγε στον Παράδεισο είναι ο ληστής που μετανόησε. Κι όταν κοινωνούμε, παρακαλούμε τον Θεό να μας θυμηθεί στη Βασιλεία Του, χρησιμοποιώντας τα λόγια αυτού του ληστή.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν μετρά λογιστικά τις καλές και τις κακές πράξεις, σαν τη Ρωμαιοκαθολική, αλλά το ήθος του ανθρώπου τη στιγμή του θανάτου του. Δεν αναρωτιέσαι μήπως αυτοί οι "φονιάδες" έχουν την ποιότητα του ληστή που μετανόησε;

Κυπριανός Χριστοδουλίδης είπε...

Μια βόλτα στους δρόμους και τα στενά των Αθηνών, με τους μουτζουρομένους τοίχους, τους σκουπιδοτενεκέδες να χάσκουν, τα πάσης φύσεως απόβλητα πεταμένα εδώ κι εκεί και τα περίφημα πνευματικά μας ιδρύματα (πανεπιστήμια) να είναι άντρα πάσης ρυπαρότητας, αρκει για να μας πείσει ότι γεμίσαμε βατράχους. Η καθαρότητα μας εγκατέλειψε εδώ και πολλά χρόνια. Εκτός αν ζούμε γύρω από το Σύνταγμα, στον Άγνωστο Στρατιώτη, ή "στα βόρεια" των Αθηνών.

ΦΩΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ είπε...

Δεν με αφορά η ετυμηγορία του Θεού εξάλλου εμένα ο Θεός μου είναι φιλεύσπλαχνος δεν είναι τιμωρός γιατί η ζωή είναι βάσανος για όλους ανεξαιρέτως του ανθρώπους. Η ματαιότητα υπάρχει στον πυρήνα κάθε αναζήτησης και αυτό το ξέρουν όλοι κι αν όχι το διαισθάνονται και νιώθουν όντως έκπτωτοι. Αυτό που έχω δικαίωμα να κρίνω, και πάλι ανώνυμα γι' αυτό και αβέβαια, είναι η ετυμηγορία της εκκλησίας που πολλές φορές καθαγιάζει ή ορκίζει ή ή, ή, αρκετά παρατράγουδα του κόσμου τούτου κι αυτό για να μην χάσει τα κεκτημένα της. Αρνούμαι να προχωρήσω σε οποιαδήποτε αντιπαράθεση γιατί μια μάχη που εξωτερικεύεται είναι ένα απειροελάχιστο βήμα πιο κοντά στον πόλεμο. Τις μάχες μου τις κρατώ εσωτερικές, στον θάλαμο τον σκέψεων, εκεί θα δεχτώ και τι απόψεις σας και μακριά από εγωισμούς θα ζυγίσω τα πράγματα. Για μένα δεν υπάρχει παρά μόνο εριστικός διάλογος . Συζητώ με τους φίλους με παίγνια και ευθυμία. Τις απόψεις τους τις βλέπω από τις καταφάσεις τους. Δηλαδή από την ζωή και το έργο τους και πάλι δεν φτάνω στα αληθινά τους μύχια. Οπότε επιτρέψτε μου τώρα που γνωρίσατε και δικές μου απόψεις να αποσυρθώ. Είμαι Χριστιανός ορθόδοξος αλλά κατανοώ μόνο τον μοναχισμό. "Οργανισμοί" του τύπου εκκλησία μακριά από εμένα. Δεν δικαιολογεί το δόγμα του Χριστιανισμού τέτοια ύπαρξη. Με άμφια χρυσά εικόνες και άλλα σύμβολα που εγείρουν ρατσιστικά τείχη κι αφήνουν κόσμο και κοσμάκη απ' έξω. Στα 5 χρόνια που ήμουν στην Αθήνα ένα απόγευμα είδα ένα ιερέα στην Ομόνοια να μιλάει στα παιδιά των ναρκωτικών και χάρηκα τόσο πολύ που έστω γι' αυτό τον ένα μετριάζω την άποψη μου και λέω πως αξίζει να υπάρχει η εκκλησία γι' αυτούς τους σπάνιους. Τα λέμε.

Αθηνά είπε...

Αυτό κ. Κυπριανέ λέγεται καθαριότητα ...Και πολλές φορές έχω διαβάσει στους τοίχους υπέροχα συνθήματα..Μήπως τα ασπρισμένα κτίρια τα ολοκάθαρα μπορούν να είναι σαν τους ασπρισμένους τάφους των φαρισαίων; Το κείμενο και τα σχόλια μπροστά στην ανάρτηση είναι υπέροχα. Πράγματι είναι όλα τόσο δύσκολα και πόσο λίγο είμαστε πρόθυμοι να εμβαθύνουμε σ' αυτά .Μερικοί όχι όλοι.Διαθέτουμε τόσο διαφορετικά βλέμματα, τόσο διαφορετικά κοιτάγματα. Και πόση σιωπή χρειάζεται και ενδοσκόπηση. Αυτό έλεγα να κάνω μα να που δεν τα κατάφερα.

Misha είπε...

Την Κλίμακα την θεωρούσα πολύ βαρύ βιβλίο.
Περνώντας τα χρόνια και έπειτα από εντρύφηση σε σύγχρονες ψυχογνωστικές προσεγγίσεις, αντιλήφθηκα το βάθος και πλάτος της γνώσης,της κατανόησης,της ποιμαντικής μέριμνας που είχε ο αγ.Ιωάννης.

Πόσο διακριτικά επισημαίνει τον ανέραστο γεροντοκορισμό όταν με τρείς λέξεις περιγράφει την διαπλοκή της-προφανώς στανικής- αγνότητας με την πικρή συμπεριφορά...

Κυπριανός Χριστοδουλίδης είπε...

Aναγκάζομαι να βγώ εκτός θέματος,αλλά,βλέπετε είναι και ... οι βάτραχοι.

Ο γερμανικός λαός πλήρωσε πολύ ακριβά το τίμημα για την καθαρότητα της "ράτσας" - αποτέλεσμα των διάφορων φιλοσοφικών συστημάτων περί καθαρού λόγου. Παρά ταύτα,αν επισκεφθείτε γερμανικές πόλεις θα δείτε ότι αστράφτουν από καθαρ(ι)ότητα. Το πάθημα δεν τους έστρεψε στη βρωμιά και στη φθορά της, εξωτερικής τουλάχιστον,αισθητικής.

Εμείς εδώ,ούτε για καθαρό λόγο μιλήσαμε ποτέ,ούτε για καθαρότητα "ράτσας" προσπαθήσαμε. Το μόνο που διαρκώς παρακαλούμε και προσευχόμαστε είναι "τους λογισμούς διόρθωσον,τας εννοίας κάθαρον".

Παρά ταύτα, την αισθητική αυτή, αν φυσικά την δούμε και σαν προέκταση των ανωτέρω, δεν την θέλουμε. Και με περιφριφρόνηση, μαζί με άφθονη ειρωνία,αποχαιρετούμε την καθαρότητα για να βάλουμε στη θέση της τα βατράχια. Δημοκρατία έχουμε ... .

Κυπριανός Χριστοδουλίδης είπε...

Αθηνά είπε...Αυτό κ. Κυπριανέ λέγεται καθαριότητα ...

Κυπριανός : Η εξωτερική καθαριότητα είναι εσωτερικό "απείκασμα" μιας άλλης. Κι αυτή ονομάζεται καθαρότητα. Οι Φαρισαίοι καταγγέλθηκαν τότε για υποκρισία, δεν σημαίνει όμως ότι όποιος αμύνεται της αισθητικής, κρύβει από κάτω ένα Φαρισαίο.

Κυπριανός Χριστοδουλίδης είπε...

Στην "οπισθάμβων ευχή" της Θείας Λειτουργίας ακούμε το "... αγίασον τους αγαπώντας την ευπρέπεια του οίκου σου". "Οίκος" του Θεού και οίκος δικός μας, είναι τούτη η ρημαγμένη πατρίδα. Κι εμείς,εκδικούμενοι τους ανάξιους κυβερνήτες μας και προφασιζόμενοι "φαρισαϊσμούς" την καταστρέφουμε ακόμη περισσότερο με άθλια συνθήματα τύπου : "Τα βρώμικα μυαλά, ζουν σε καθαρά σπίτια". Ευτυχείς,κολλάμε τα βρώμικα μυαλά μας στους τοίχους !

thiv είπε...

@φώτη θαλασσινό
Δεν έγραψα κάτι για τιμωρία και Θεό τιμωρό. Ο αββάς Ισαάκ ο Σύρος γράφει πως ο Θεός είναι άδικος επειδή έχει αγάπη. Αυτό φαίνεται και στην περίπτωση του ληστή και άλλων "φονιάδων" που μπαίνουν "με τα τσαρούχια" στον Παράδεισο.
Και εφόσον είσαι χριστιανός, θα γνωρίζεις πως την Εκκλησία την ίδρυσε ο Χριστός με την εντολή που άφησε στους Αποστόλους Του. Και κάνει υπομονή με όλους μας, κληρικούς και λαϊκούς, ρατσιστές, πολυτελώς ζώντες, κλπ., παρότι δεν το αξίζουμε.

π. ΛίΒυος είπε...

Δε ξέρω αλλά παλαιότερα αισθανόμουν μια υποχρέωση τρόπο τινά, να απαντώ σε όλα τα σχόλια του blog. Σιγά σιγά το ξεπερνάω. Γράφετε όλοι τόσο ωραία σχόλια που δεν θέλω να παρέμβω. Οπότε το νιώθω βέβαια το κάνω. Αλλά όχι καταναγκαστικά ή από λόγους ευγενείας.
Μου άρεσε πάρα πολύ το σχόλιο του Φώτη. Αλλά και ο διάλογος της Αθηνάς με τον Κυπριανό.
Ο Τhiv είναι ο πιο κλασικός θεολόγος και κάπου μας τραβάει τα ίσια χαχαχαχ αλλά είναι γλυκός.

Ο Λοφάνθρωπος κάτι μου λέει οτι ειναι απο τα μέρη μου. Και το χαιρετώ για τις ευαισθησίες του.

Εεε το Μανιτάρι του Βουνού δεν θελει συστάσεις. Τιμή μας η παρουσία του.


Να είστε όλοι καλά που ομορφαίνεται αυτο το χώρο με τις συζητήσεις σας.

Ιωάννης είπε...

Χαιρετώ την παρέα!

"Όσο αγώνα χρειάζεται ο άνθρωπος που είναι δεσμευμένος μέσα στην κακία του για να ελευθερωθεί και να ολοκληρωθεί, άλλο τόσο χρειάζεται και εκείνος ο οποίος είναι "δεσμευμένος" στην καλοσύνη του."

Απ' ότι έχω διαβασει όλοι οι λογισμοί όσο ωραίοι, θεάρεστοι και αξιέπαινοι κι αν μας φαίνονται εμάς, είναι λεκέδες στο ασφουγγάριστο μωσαικό της καρδιάς (μια που μιλάμε περί καθαριότητας :) )
Διορθώστε με αν κανω λάθος όσοι εμπειροι στα περί καθαρμού.

Υπάρχει μια λέξη στην Κλίμακα που μου έχει κάνει ιδαίτερη εντύπωση:

Απροσπάθεια!!!

thiv είπε...

"μας τραβάει τα ίσια".
Ίντα 'ναι τούτο;
Καν' το μας, λιανά, πάτερ, και για μας τους μη Κρητικούς.

π. ΛίΒυος είπε...

χαχαχα Δηλαδή μας επαναφέρεις στα μέσον, στο σωστό, την ώρα που πάμε να ξεφύγουμε αριστερά ή δεξια.

χαχαχα

Την αγάπη μου!!!!

λοφανθρωπος είπε...

...κυκλοφορω καμποσα χρονια στα μερη σας ειμαι απο καποιο αλλο μερος της Κρητης...εχω ενδιαφερθει και εχω μαθει πολλα για τον τοπο σας, οχι ομως απο τους κατοικους αλλα διαβαζοντας...εχω λιγους αλλα αγαπητους φιλους που με κανουν να αγασπω και τον τοπο σας...

πηνελοπη είπε...

ΠΟΛΥ ΠΟΛΥ ΚΑΛΟ ....τελικα μπορει να παιδευεται κανεις χρονια και χρονια με τα παθη του ειτε μοναχος ειτε κοσμικος...και δεν μπορει να πει κανεις οτι τα κοβει αλλα ναπει πως τα συρρικνωνει και αυτα παραμενουν στο πλαι του ετοιμα να ξαναβγουν ανα πασαν στιγμη.Καταλαβα δε πως μεχρι το τελος της ζωης σου να παιδευεσαι με αυτα ,να ξεψυχας ολο και καποιο παθος αφηνει ο κυριος να σε καταβαλλει για να σου αποδειξει ποσο ατελης εισαι ακομη και για να σου αποδειξει ποσο ταπεινος μεχρι το τελος θα πρεπει να εισαι.Και φυσικα μπορει να λεν οι αλλοι πως εισαι τελειος,εσυ ομως γνωριζεις πως δεν εισαι και γνωριζεις πως θα τελειωθεις απο τον κυριο μετα την εκβολη της ψυχης και τοτε θα εισαι μεσα στον ''γαμο''.Για αυτο η πνευματικη ζωη ειναι σαν να σχοινοβατει κανεις,να περπαταει δηλαδη πανω σε σχοινι σαν να ειναι ακροβατης.Εχουμε πολυ μελλον μπροστα μας.....ακομα.