Λόγος Περί Εξουσίας β'

Στο προηγούμενο κείμενο, που αναρτήσαμε Λόγος Περί Εξουσίας α’ παρουσιάσαμε με σύντομο τρόπο αλλά πιστεύουμε σαφή, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ψυχολογικού βίου των ανθρώπων που αρέσκονται να βρίσκονται στην εξουσία και που αξεπέραστα παθολογικά και ναρκισσιστικά ποθούν, διεκδικούν και εμμένουν στις καρέκλες και τους τίτλους των εκατοντάδων θεσμικών μορφών εξουσίας.

Σήμερα θα επιχειρήσουμε κάτι πολύ πιο δύσκολο. Να πλησιάσουμε και να ζουμάρουμε πάνω στην ψυχοσύνθεση όλων εκείνων που θα λέγαμε κατ επάγγελμα αυτοχρείονται επαναστάτες και αντιεξουσιαστές κρύβοντας βαθιά μέσα στην ύπαρξη τους την μορφή του χειρότερου εξουσιαστή και τυράννου και μάλιστα σε χείριστο βαθμό και έκφραση.

Γιατί ο εξουσιαστής, ο ολιγαρχικός και φασίστας δεν κρύβεται σε κόμματα και συγκεκριμένους πολιτικούς χώρους, αλλά μέσα στην ψυχή και την ύπαρξη του ανθρώπου. Στο Μάη του 68΄ έλεγαν, ας σκοτώσουμε τον «μπάτσο» που όλοι κρύβουμε μέσα μας. Τον δικαστή, τον κριτή, τον εξουσιαστή, που αναδεικνύεται καθημερινά σε όλο το φάσμα των προσωπικών και διαπροσωπικών μας σχέσεων.

Ένα παλιό αναρχικό σύνθημα έλεγε, « Κάτω το Κράτος, Κάτω η Εξουσία, Κάτω Πατήσια….».

Με αυτό το μοναδικό σαρκαστικό και αυτογνωσιακό τρόπο οι αναρχικοί προσπαθούσαν να κριτικάρουν την τάση αρκετών ατόμων που κινούνταν στον αριστερό και αναρχικό χώρο και απέδιδα στους εαυτούς τους - αλαζονικά - τον τίτλο του υπερεπαναστάτη. Προσπαθούσαν να στείλουν το μήνυμα ότι η επανάσταση δεν είναι μια ψυχολογική εμμονή, ένας ψυχαναγκασμός, ένα ρόλος που παίζουμε για να σκοτώσουμε την ανία και την ραστώνη της ψυχής και της ζωής μας.

Δεν είναι μια ψυχολογική ασπίδα απέναντι στην μειονεκτικότητα που ωθεί δεσμευτικά το άτομο να υποδύεται τον ρόλο του σούπερ ήρωα ώστε να λάμψει μπροστά στον εσωτερικό καθρέπτη του και να δοξαστεί μέσα στην φαντασίωση των ονείρων του στα βουνά της Βολιβίας, ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο την χαμηλή αυτοεικόνα του.

Ο πραγματικός αντιεξουσιαστής δεν δρα κλονοποιημένα και μονοδιάστατα. Μέσα από σεχταρισμένες μορφές σκέψης και αντίληψης. Δεν ακολουθεί μια πρακτική που ξεκινάει και τελειώνει στο εξωγενές υποκείμενο. Στον άλλο και το άλλο. Στο έξω από εμένα. Στο κακό που δεν φωλιάζει μέσα μου, αλλά υπάρχει μονάχα έξω από εμένα στο «απρόσωπο κράτος», στους «άυλους θεσμούς», στους κακούς απέναντι μου. Σε μια ευθύνη που δεν πηγάζει σε πρωταρχικό επίπεδο από εμένα και έπειτα μεταλαμπαδεύεται στην κοινωνία, το κράτος, το θεσμό, την δομή, την μορφή.

Ο όντως αντιεξουσιαστής αντιλαμβάνεται πρωτίστως την επανάσταση ως μια διαδικασία που ξεκινάει από μέσα του. Εναντίον των παθών του, που έχουν μετατραπεί σε εγωπαθείς θεσμοποιημένες αλυσίδες στην σκλαβιά του βαθύτερου κελιού που είναι η καρδιά.

Η πρώτη επανάσταση λαμβάνει χώρα απέναντι στο προσωπικό μύθο μας, που πρέπει να ξεπεραστεί μέσα από μορφές πάλης και αγώνος, ασκητικού αλτρουισμού και ατομικής υπέρβασης στα βάθη του προσωπικού μας Άδη.

Ο Νικόλας Άσιμος έλεγε σε ένα από τα πολλά τραγούδια του «θελήσαμε να αλλάξουμε το κράτος αλλά κρατήσαμε τους ίδιους εαυτούς μέσα στο βρώμικο και γλοιώδες περιτύλιγμα τους» .

Ο αντιεξουσιαστής δεν είναι εκείνος που κυνηγάει μάγισσες, η Δονκιχωτικά φαντάσματα. Δεν είναι ένας ουτοπικός ψυχαναγκαστικός που δε βλέπει τίποτε άλλο από εξουσιαστές και Κράτος. Δεν είναι εκείνος που όταν η πορεία τελειώσει και οι Αστυνομικοί αποσυρθούν στα σπίτια τους, μελαγχολεί. Ούτε αυτός που στην κατάλυση του κράτους θα πέσει σε βαθιά μελαγχολία και υπαρξιακή κρίση νοήματος, μη έχοντας τι και ποιον να πολεμήσει ή να κυνηγήσει. Δεν είναι κατ επάγγελμα, συνήθεια ή το χειρότερο εξ ανάγκης εσωτερικών παρορμήσεων και ανίας, επαναστάτης. Δε ζει με το μύθο των βαρβάρων που όταν λείψουν δεν θα ξέρει τι θα γίνει με τον εαυτό του όπως έλεγε και ο Αλεξανδρινός ποιητής.

Ο αντιεξουσιαστής, είναι εκείνος που αρνείται την θεσμική ιεράρχηση της εξουσίας και την επιβολή του συστήματος πάνω στην ελευθερία των ανθρώπινων προσώπων, κρίνεται όχι στους δρόμους- σαφέστατα και εκεί- αλλά κυρίαρχα στις διαπροσωπικές σχέσεις του. Είναι ευαίσθητος σαν ποιητής και δυναμικός ως ο προφήτης. Δεν ζει για τον ευατό του αλλά για τους άλλους και μέσα από τους άλλους. Κρίνεται πρώτα στην καθημερινή παρουσία και μαρτυρία του βίου του μέσα στην κοινότητα και κοινωνία. Στην αλληλεγγύη, αδελφικότητα, συντροφικότητα, στο μοίρασμα της ζωής του με τα άλλα μέλη της κοινότητας.

Εκεί θα διαφανεί η ποιότητα του εσωτερικού του κόσμου. Η δυνατότητα του να παραιτείται από τις ατομικές εμμονές και προλήψεις ένεκεν του κοινού σκοπού. Να ΄΄υποτάσει΄΄ το εγώ στο εμείς. Να εξασκεί την ατομικότητα στην συλλογικότητα του βίου και να θέτει την ατομική κρίση στην συλλογική αντίληψη και θέαση. Εκεί θα μάθει ότι το όλο είναι σύνθεση, εναρμόνιση, ενότητα και σώμα που χρειάζεται όλα τα μέλη του.

Είναι ακριβώς το σημείο εκείνο όπου η εξουσία γίνεται διακονία. Η απολυτότητα διαλλαγή, η άρνηση, κατανόηση και θέση δίπλα στο αδύναμο στο εμπερίστατο σε εκείνο που το σύστημα έχει αποτάξει και περιθωριοποιήσει στα αζήτητα της κοινωνίας, της ζωής της ίδιας.

Δεν μπορεί να είναι απόλυτος και δογματικός. Δεν μπορεί να είναι βίαιος διότι η βία είναι χαρακτηριστικό στοιχείο της εξουσίας. Είναι το όπλο της, ο διάλογος της, ο αξιακώς κώδικας της. Ένα κακό ποτέ δεν νικιέται με ένα άλλο κακό. Ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα. Δε σώζουν οι καλές προθέσεις που αφήνουν πίσω τους συντρίμμια, χάος, αίμα και βία.

Δεν μπορούμε να φτιάξουμε ένα καλύτερο κόσμο πάνω στο αίμα και την εξουσία της βιαιότητας επειδή και μόνο, η βία αυτή είναι λαϊκή ή ενδύεται καλύτερη θεωρητική ιδεολογία. Δεν υπάρχουν καλές και κακές φυλακές. Δεν υπάρχουν καλοί και κακοί κρατούμενοι. Δεν θέλουμε να αδειάσουν οι φυλακές για να ξαναγεμίσουν από τους αντιπάλους μας, του εχθρούς μας, του συστημικούς και εξουσιαστές.

Δεν υπάρχει καλή κρεμάλα και αίμα που τρέχει δίχως δάκρυ και πόνο, ακόμη και για τον μεγαλύτερο φασίστα. Το αίμα είναι αίμα και η βία βία. Ο πόλεμος είναι φρίκη ακόμη και εάν γίνεται για τα αγαθότερα ιδανικά. Όταν βάψεις τα χέρια σου με αίμα δεν μπορείς να είσαι ήρωας, είσαι φονιάς. Έχεις μπει στο αέναο κύκλο του κακού. Ο Χριστός λέει στους μαθητές του, ότι όλοι σας λένε ότι εκείνος που θα σκοτώσει είναι μονάχα φονιάς, αλλά εγώ σας λέω, ότι ακόμη και εκείνος που πληγώνει με τα λόγια έναν άνθρωπο, φόνο έχει κάνει.

Για μένα λοιπόν αντιεξουσιαστής, είναι μια ποιοτική διαφορετικότητα. Μια παρουσία που διακρίνει τις ποιότητες αυτής της ζωής και του κόσμου, της κοινωνίας που θέλουμε να δημιουργήσουμε και να φτιάξουμε. Ας προσέξουμε λοιπόν να μην πέσουμε στην παγίδα που αιώνες τώρα φωνάζει η διορατική φωνή του αντιεξουστιαστή Αγίου Ιωάννη της Κλίμακος από την έρημο του Σινά, «ας προσέξουμε να μην ντύσουμε τις κακίες με αρετές» .

παπα- Λίβυος